1. Up có lẽ là một từ linh hoạt nhất trong tiếng Anh. Nó có thể là một danh từ (ups and downs), một động từ (up the ante góp tiền chơi bài), và một tính từ (I had an up day: tôi đã có một ngày nhiều may mắn) bên cạnh chức năng là một trạng từ cũng như tính từ mà chúng thường đảm nhiệm ở trong câu.
Giống như một số từ có vai trò tương tự, người ta thường phân biệt cách sử dụng của từ up khi là một trạng từ và một tính từ bằng một phương pháp khá đơn giản được gọi là “bài kiểm tra về sự linh hoạt”. Bởi vì một điều chắc chắn là các trạng từ có thể thay đổi vị trí còn các giới từ thì không.
Ví dụ: So sánh 2 câu dưới đây
- “He looked up the pipe” (Anh ấy xoay cái tẩu lên).
Ở đây, up là một tính từ vì nó có một vị trí cố định, không thể nào đứng ở một vị trí khác ở trong câu.
- “He looked up the number in the telephone directory” (Anh ấy tra số trong sổ danh bạ điện thoại) có thể được viết một cách khác là “He looked the number up in the telephone directory”.
Từ up ở đây rõ ràng có vai trò là trạng từ trong câu. Cần phải chú ý một điều rằng từ up ở câu trên là một tính từ chỉ hướng còn từ up ở câu dưới là một sự kết hợp giữa động từ và trạng từ tạo thành một cụm động từ có nghĩa.
2. Up là một trong những trạng từ mà ta có thể bắt gặp nhiều nhất trong những cụm động từ như vậy. Một trong những đặc điểm cơ bản của tiếng Anh là sự phức tạp của những cụm động từ. Ngày nay, mỗi một cụm động từ này được coi là một đơn vị, nói cách khác hai từ này kết hợp tạo thành một động từ duy nhất. Thông thường nếu không làm thay đổi về nghĩa của câu, up thường được bỏ đi, nhưng đôi khi sự có mặt của nó lại không thể thiếu trong câu bởi sự kết hợp của nó với một động từ lại tạo ra một nghĩa mới - hoàn toàn khác xa với nghĩa chỉ hướng.
Dưới đây là các cụm động từ có thể được sử dụng với up: add up, back up, boil up, brighten up, brush up, burn up, call up, clean up, close up, come up, dress up, finish up, fix up, follow up, get up, give up, grow up, head up, line up, lock up, look up, open up, polish up, set up, shake up, shut up, sit up, speak up, stir up, suck up, think up, throw up, wake up, warm up, whip up, work up, write up.
Thông thường, up thường được bỏ đi trong những cụm động từ in đậm ở trên. Ví dụ không có gì khác nhau giữa cách dùng polish up hoặc polish the furniture. To head up a committee cũng có nghĩa như to head a commitee.
Tuy nhiên, lại có sự khác nhau giữa call up (được huy động thực hiện nghĩa vụ quân sự) và call up (gọi một cuộc điện thoại) - và trường hợp sau có thể vẫn có nghĩa mà không cần dùng đến up.
Trong hầu hết các trường hợp còn lại, thêm up có nghĩa là đã mang lại một ý nghĩa mới cho động từ.
- grow up (trưởng thành); grow (mọc).
- throw up (bỏ, thôi); throw (ném).
- speak (nói); speak up (nói thẳng, nói toạc).
- shape (hình thành); shape up (có những dấu hiệu tiến triển tốt đẹp).
Tóm lại với những cách dùng từ up hết sức đa dạng thì điều bạn cần làm là phải listen up (suy nghĩ kỹ trước khi sử dụng), wise up (nhận thức rõ tầm quan trọng của vấn đề này), và từ đó hẳn là bạn sẽ shape up (tiến bộ trong việc học của bạn).
