Ai cũng thấy tình yêu và hôn nhân khác nhau nhiều đến mức khiến người ta không hiểu nổi. Nhưng thực ra đó là điều hoàn toàn có thể hiểu được.Trước và sau khi lên xe hoa là hai giai đoạn của tình yêu. Vẫn hai con người ấy thôi, hai trái tim vẫn hòa chung một nhịp. Có khác chăng là trước kia chỉ gặp nhau những khi hò hẹn, còn bây giờ là sớm tối có nhau. Chính vì thế, niềm khao khát nhớ nhung giảm đi nhiều, thậm chí không còn nữa. Điều đó cũng dễ hiểu vì nếu ngày nào cũng gặp nhau 24/24 mà lại còn nhớ nữa thì có lẽ phải xem lại xem có bị “chập mạch” không? Chỉ có điều đáng buồn là nỗi nhớ da diết, khắc khoải, cồn cào ấy lại chính là vẻ đẹp diệu kỳ của tình yêu, nó là nguồn đề tài bất tận cho các nghệ sĩ mọi thời đại ca ngợi. Khi tìm hiểu nhau, dù có yêu nhau đến đâu, hai người vẫn ở hai nhà, chỉ lúc nào hò hẹn mới đến gặp nhau. Những lúc đó, tình cảm thật là quyến luyến. Thời gian trôi đi vùn vụt. Để rồi lại chia tay lưu luyến ra về và thấp thỏm chờ đến lần hẹn tiếp theo. Ngày nay thế mà ngày xưa cũng thế! Ông cha ta từng hát: “Đêm nằm lưng chẳng tới giường. Chỉ mong chóng sáng ra đường gặp em”. Nhưng bây giờ lúc nào cũng gặp, còn mong gì nữa? Đó là chưa kể, lúc yêu nhau, do chỉ gặp nhau từng lúc nên người ta có thể che đậy được những nhược điểm của mình. Cũng do quá yêu, người ta có khả năng tạm thời biến đổi đi cho phù hợp với mong muốn của người yêu. Mặt khác, những kẻ tình nhân thường nhìn nhau qua cặp kính màu hồng nên họ thấy đối tượng yêu vô cùng đẹp mà không nhìn thấy những mặt không đẹp. Cho nên có người nói yêu là giả, sống với nhau mới là thật. Người ta có thể sống giả trong những khoảnh khắc hẹn hò, nhưng lấy nhau không thể giả vờ mãi được mà bắt buộc phải sống thật. Con người lúc đó bộc lộ tất cả những gì là thật của mình. Cho nên không ít người tỏ ra thất vọng khi chuyển từ tình yêu sang hôn nhân. Mới đây, nhà nghiên cứu tâm lý gia đình người Mỹ Peter Hector, trong cuốn “Love is no guarantee” khẳng định tình yêu không đảm bảo điều gì, trái lại nó còn là mạo hiểm nếu chúng ta kết hôn chỉ vì tình yêu. Trong mấy thập kỷ gần đây, những cuộc hôn nhân vì tình yêu đổ vỡ hàng loạt trên phạm vi toàn cầu. Thống kê ở Mỹ đã đưa ra con số đáng lo ngại, 43% những cuộc hôn nhân lần đầu kết thúc trong vòng 15 năm. Điều đó vẽ nên bức tranh ảm đạm về viễn cảnh của hôn nhân, làm cho nhiều người mất lòng tin vào sự kết hôn. Sau cuộc hôn nhân lần đầu đổ vỡ, có người lại tái hôn, nhưng số liệu về những cuộc hôn nhân lần thứ hai còn khiến người ta bi quan hơn, vì nhịp độ đổ vỡ của nó cao gần gấp rưỡi lần thứ nhất. Song vẫn không ít người mạo hiểm “sang sông” lần thứ ba và họ lại đi vào vết xe đổ. Trước những nỗi đau xé lòng, những tổn thất cả về tinh thần, vật chất và nhiều đau đớn khác do hôn nhân đổ vỡ để lại, con người tỏ ý nghi ngờ tính đúng đắn của hôn nhân và đã lựa chọn lối chung sống không hôn thú. Nhưng tiếc thay, nhịp độ thất bại của những cuộc “sống thử” ngoài sự bảo vệ của pháp luật còn cao gấp ba lần so với hôn nhân truyền thống. Cái gì là nguyên nhân của những thất bại nói trên? Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng một trong số nguyên nhân chính gây ra nhịp độ thất bại cao trong những mối quan hệ hôn nhân là do chúng ta thường hay lẫn lộn giữa tình yêu và hôn nhân. Hầu hết chúng ta quá quen với cảm xúc của tình yêu lãng mạn mà ít biết những kiến thức tối thiểu về quy luật tình cảm trong đời sống vợ chồng. Nhà nhân chủng học Helen Fisher có những bằng chứng về sự liên kết của quá trình hóa học và sinh học của mối quan hệ gắn bó giữa người đàn ông và đàn bà. Trong những nghiên cứu của Fisher, bà phát hiện khi người ta yêu nhau say đắm, não bộ của họ sản sinh một thứ “hóa chất yêu” (phenylethylamin) gây ra sự say đắm giữa các đôi trai gái cũng như con đực và con cái ở các loài động vật. Theo bà, thiên nhiên đã tạo ra sự gắn kết các đôi và duy trì tình trạng đó, còn quá trình chung sống suốt đời tạo hóa không “cài đặt sẵn trong gien di truyền” mà chúng ta phải nỗ lực tạo dựng. Những thí nghiệm lâm sàng cho thấy, sau một thời gian chung sống, “hóa chất yêu” giảm đi rất nhanh cùng với sự giảm dần độ nồng nàn của tình yêu. Tình yêu lãng mạn phai nhạt đi và sức kết dính giữa hai người suy giảm rõ rệt. Fisher cho rằng sự giảm thiểu của hóa chất này chính là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự chia ly của những mối quan hệ lãng mạn. Bà không phải nhà tâm lý nên không đề cập tới những nguyên nhân tâm lý trong đời sống vợ chồng. Đa số người trẻ tuổi bước vào hôn nhân lần đầu thường tin rằng người kia là một đối tác hoàn hảo. Nếu không họ đã chẳng kết hôn. Nhưng càng chung sống họ càng nhận ra nhiều điểm không hoàn hảo. Người này muốn người kia phải biến đổi đi cho phù hợp với mình và mâu thuẫn nảy sinh từ đó. Điều đáng tiếc là chúng ta không ai được học cách làm vợ làm chồng, kể cả những người có bằng cấp cao. Với hầu hết mọi người, cuộc hôn nhân của cha mẹ là nguồn thông tin duy nhất và trực tiếp về kinh nghiệm chung sống lứa đôi. Nhưng thời đại đã thay đổi. Cái mà cha mẹ chúng ta chấp nhận, có thể hôm nay chúng ta lại không chấp nhận. Và nhịp độ cao của sự thất bại trong hôn nhân ngày nay đã cảnh báo rằng, không khôn ngoan chút nào khi áp dụng những mô hình của hôn nhân quá khứ cho hiện tại. Chúng ta cần phải tìm ra giải pháp tốt hơn. Khi bạn cảm thấy bị cuốn hút bởi người nào đó, thậm chí bạn tin chắc đã tìm thấy “nửa kia” của mình, bạn vẫn cần phải biết rằng, cái sức cuốn hút ấy một ngày nào đó sẽ suy giảm, bởi vì chẳng ai có thể “mê như điếu đổ” một ai suốt cả cuộc đời. Bạn cũng phải biết rằng con người ấy sẽ đổi thay, có khi chính bạn làm họ thay đổi mà đừng ảo tưởng rằng họ cứ “hoàn hảo” như thế mãi. Đã bao giờ bạn nghĩ, ta kết hôn để làm gì? Nếu chỉ để yêu thì có thể không cần phải kết hôn vẫn yêu nhau được. Nếu bạn hay giao tiếp và muốn có cô vợ xinh đẹp để hãnh diện với mọi người khi đến những chỗ tiệc tùng thì sao bạn lại chê cô ấy không được sắc sảo như cô phóng viên kia? Nếu bạn lấy chồng vì anh ta có ngôi nhà đẹp, bạn sẽ có chỗ ăn ở đàng hoàng thì sao bạn lại ca thán vì anh ta không có tâm hồn bay bổng như chàng thi sĩ nọ? Nhiều khi chúng ta thất vọng một cách phi lý. Hôn nhân không phải là cái nôi nuôi dưỡng tình yêu, bởi vì đó không phải là mục đích của họ. Đời sống gia đình là một quá trình lao động vất vả chứ không trên mây dưới gió như tình yêu. Nó đòi hỏi sự nỗ lực liên tục chứ không nhởn nhơ như những kẻ nhân tình. Ai nhận thức được điều đó thì có cơ may được hưởng hôn nhân hạnh phúc hơn những người ảo tưởng rằng kết hôn là kéo dài mãi mãi tình yêu lãng mạn.
